Fernanda Pijpops (90) is overleden, ze was net geen 70 jaar cafébazin in Hoeleden
De 90-jarige Fernanda Pijpops is overleden. 69 jaar lang was ze cafébazin in Hoeleden, een deelgemeente van Kortenaken. Pas begin dit jaar stopte ze met Café De Lustige Schutters, in de volksmond gekend als Café Bij Fernanda. In augustus 2023 werd haar 90ste verjaardag nog gevierd in de spiegeltent van Dries Kermis. Wij hadden onlangs met Fernanda nog een babbel en brengen het interview hieronder als eerbetoon aan haar. We wensen familie, vrienden en kennissen veel sterkte.
Slechts 21 jaar was ze, toen ze huwde en bij haar man, diens ouders en grootouders introk. Die hadden een café op Den Dries in Hoeleden. Automatisch werd de jonge Fernanda ook als werkkracht ingeschakeld in dit dorpscafé. In die tijd waren er op ‘den Dries’ zelfs vier kroegen, hoewel het toch een heel klein gehucht is. Toch hadden die kroegen allemaal “goed te doen”, zo zegt Fernanda. Er werd destijds immers veel meer gedronken dan nu. Het dorpsleven speelde zich letterlijk af in en af rond deze cafés.
Fernanda Pijpops heeft café De Lustige Schutters in het boerendorp Hoeleden kunnen openhouden tot april 2023. Dat is ruim 69 jaar lang want ondertussen werd ze 90 jaar. Haar gezondheid liet het niet meer toe het café nog verder uit te baten. Anders had ze toch nog verder gedaan. Het was immers haar lieve leven: ze is al een tijdje weduwe en ze verkeert nu eenmaal graag in gezelschap.
Lees verder onder de foto.
Tijdens de laatste kermis werd ze gevierd door haar dorpsgenoten. Omdat ze in 2023 90 jaar werd, maar ook als een soort dankjewel en eerbetoon voor de persoon die ze is en voor de centrale plek waar ze werkelijk iedereen welkom heette. Alle leden van bestaande verenigingen wilden met haar gefotografeerd worden in de spiegeltent, het beste bewijs dat ze een monument is in Hoeleden. De Lustige Schutters was een schutterscafé, maar ook een duivenlokaal. De duiven die ‘al gevallen waren’, werden er gekorfd. Dat wil zeggen dat de controleur er de tijdsregistratie deed van de gevallen duiven met behulp van zijn ‘constateur’, een soort toestel dat daarvoor werd gebruikt. Zo wist men welke duif de beste reistijd had en wie de prijsduif bezat. Maar dit café was ook een vergaderlokaal voor coureurs en voor de plaatselijke afdeling van de S.P.A. en andere clubs. In feite ontving ze doorheen de jaren telkens de clubs van andere dorpskroegen die systematisch dichtgingen, want die verenigingen moesten op zoek gaan naar een nieuwe stek of vergaderplek.
De lange zaal van de boogschutters is er vandaag nog steeds. Maar ook hun trofeeën, of tenminste toch van diegenen die ze daar achterlieten. De diepte van de boogschietzaal is 25 meter, zegt ze. “Voordien schoot men nog in openlucht, ook horizontaal, en niet naar een staande wip. Meer bepaald naar een strooien schietstand op poten. Later schoot men pijl en boog op kartonnen verwisselbare kaarten in deze tunnel.” Boogschieten was een sport die in het Hageland veel beoefend werd. Fernanda vervolgt: “Er waren zelfs verdienstelijke vrouwelijke boogschutters bij die grote prijzen wonnen. Hier kwamen zowel mannen als vrouwen. Voor de sport maar ook voor een koffie. Ze kwamen zelfs van Tienen. In de jaren tachtig werd de sportactiviteit wel stopgezet.”
Originele cafétoog in 2de leefruimte
Ook de originele cafétoog staat er nog, maar die bevindt zich nu in een soort van tweede leefruimte. Het werd een stille getuige van ‘vroeger’. Alsof de tijd ineens werd bevroren. “De laatste tijd gingen mijn klanten al rond 21 uur naar huis, uit respect voor mij, tenzij er nog een vergadering plaatsvond. Ik deed pas open om 16 uur, maar wel elke dag van de week.” Als het kermis was op Den Dries, dan werd bij Fernanda altijd een openluchtmis gedaan. En de fanfare kwam er spelen. Die kermis op halfoogst (15 augustus) bestaat nog steeds en duurt, met de opbouw en afbraak erbij, nog altijd twee weken. Ze trekt waanzinnig veel volk, vooral boeren, die ook van ver komen. Er wordt dan altijd een spiegeltent geplaatst en er vindt een tractorshow met grote nieuwe (vaak reusachtige) en oude tractoren plaats. Plus de notoire lange rondrit met luid toeterende tractoren doorheen de streek.
Lees verder onder de foto.
Veel leuke anekdotes
We vroegen haar naar leuke anekdotes. Fernanda denkt even na en zegt: “Er waren er heel veel, want er gebeurde hier altijd iets. Maar ze houdt er niet van hierover uit de biecht te klappen. We vermoeden dat ze niemand of geen enkele familie wil kwetsen. En of het moeilijk was om dronken mensen naar huis te sturen, zo wilden we nog weten. “Ik had daar geen enkele moeite mee. Als ik hen vroeg om te vertrekken, dan deden ze dat heel gedwee. Ik had brave klanten.” Fernanda werd in Hoeleden gaandeweg een begrip. Zij hield de bewoners van dit gehucht samen. En niet met trompetgeschal of als luide leider. Meer als een stille en waakzame moeder voor allen, want ze bood hen een pint, een koffie, een gezellige plek en vast ook nog wel een luisterend oor aan. Zij was immers altijd thuis en haar café was elke dag open.
Tekst en foto’s: Anne Somers
