Wim Menheer schrijft boek over de grote verwoesting van Tienen
Doorheen de geschiedenis werd Tienen meer dan eens getroffen door de gruwel van de oorlog, maar wat er zich afspeelde op 10 juni 1635 was ongezien. Een vergelijking met Oekraïne vandaag dringt zich op. Dag op dag 387 jaar later stelde Wim Menheer zijn historische roman “Furie” over de verschrikkingen uit die tijd voor.
Je schreef een historische roman over een waargebeurd verhaal uit 1635. Wij zijn bijna 400 jaar later. Ligt er daar vandaag nog iemand wakker over?
“Misschien niet over de feiten zelf, maar is het niet opvallend hoe legeroversten steeds weer opnieuw dezelfde fouten maken als in 1635 en maar niet willen leren wat er verkeerd kan gaan? Iedere keer is de gewone burger het grootste slachtoffer van hun fouten.”
Wat is er in die tijd precies gebeurd?
“Sinds 1568 woedde een oorlog tussen de Spaanse Nederlanden en de noordelijke provincies. Die laatsten sloten een akkoord met Frankrijk om de Spanjaarden te verdrijven. Met verenigde legers rukten zij vanuit Maastricht op naar Brussel. Verschillende steden boden geen weerstand. De Spaanse bevelhebber van het Tiense garnizoen, deed dat wel. Op 8 juni 1635 verscheen de vijand voor de stad. Na twee dagen belegering werd de stad ingenomen. De soldaten gingen zich te buiten aan plunderingen, brandstichtingen, gruweldaden en verkrachtingen. Tienen ging grotendeels in rook op. Het zou tientallen jaren duren vooraleer de stad zich herstelde.”
Je koos voor een historische roman, niet voor pure geschiedschrijving. Waarom?
“Ik koos ervoor om de geschiedenis te vertellen van het gezin Templier: vader Jan, moeder Anna, zoon Nicolaas en dochter Maria. Zij leefden hier in de broeierige voordagen van het beleg en de verwoesting van Tienen. De lezer krijgt een beeld van hoe een 17de eeuwse stad als een mierennest krioelde rond de belforttoren van Sint-Germanus, met rijke en verpauperde inwoners op verre afstand van mekaar. Tienenaars waren niet alleen doetjes. Er woonden ook landlopers, rabauwen en zigeuners, gedeserteerde huurlingen, allerhande desperado’s en marginalen. Er gebeurden gruwelijke roofmoorden, wraakacties en gewelddadige verkrachtingen. Ik wou een realistische kijk geven op ons verleden, maar toch vooral een mooi verhaal neerzetten.”
Heb je hier lang aan gewerkt?
“De aanzet om een boek te schrijven over de verwoesting van Tienen was mijn deelname aan een vertelproject in de Sint-Germanuskerk in 2002. Ik had mij voorgenomen het onderwerp uit te werken in een historische roman. Andere bezigheden hebben mij dat lange tijd belet. Een paar jaren geleden heb ik er mij dan toch op gegooid. Historici hielpen om er een waarheidsgetrouw verhaal van te maken.”
Wat waren de gevolgen van de furie?
“Met de verovering van de stad heeft legeraanvoerder Frederik Hendrik zich lelijk mispakt. Hij wou Tienen als uitvalsbasis gebruiken voor verdere veroveringen van het land. Zijn troepen vernielden kostbare munitie en proviand. Een strategische fout die legeroversten steeds opnieuw maken zoals Napoleon op weg naar Moskou, von Kluck naar Parijs (1914), Hitler in de Slag om Stalingrad en nu Poetin in Oekraïne. Telkens faalt de logistiek en betaalt het gewone volk het gelag.
“Furie”, een uitgave van Het Punt telt 169 blz. en kost € 18 in de boekhandel.
